Không phải tự nhiên rượu ủ càng lâu năm lại có giá càng cao. Những loại rượu được ủ nhiều năm trời có vị hoàn toàn khác so với những loại rượu mới nấu.
Thông thường, rượu mới nấu khi uống thường gắt, sốc. Nguyên nhân là do sự phân bố không đều của cụm phân tử nước và rượu. Khiến rượu uống không được mềm. Bên cạnh đó, rượu vừa nấu thường có mùi ngại, hăng hắc. Đây là mùi của các độc tố có trong rượu như Andehit, methanol, furfurol, …. Những độc tố này khi vào cơ thể sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Nếu nồng độ độc tố cao, nó sẽ dẫn tới ngộ độc rượu, nặng hơn là tử vong.
Rượu để lâu năm sẽ có hương vị khác hẳn. Rượu khi uống sẽ có mùi thơm rất hấp dẫn. Khi uống, rượu rất mềm, không có cảm giác gắt ở lưỡi và họng. Hàm lượng độc tố trong rượu cũng được giảm đi nhiều vì theo thời gian, độc tố đã được loại bỏ. Uống loại rượu lâu năm không chỉ thơm ngon mà còn an toàn cho sức khỏe. Đây cũng chính là lý do vì sao rượu để càng lâu càng ngon.
Tùy theo từng loại rượu mà có những bí quyết và cách ủ khác nhau. Bên cạnh việc lựa chọn nguyên liệu ngâm chất lượng, còn rất nhiều yếu tố quyết định đến hương vị thơm ngon của rượu. Nhất là với những anh em tự ủ rượu tại nhà, cần kiểm soát được những yếu tố dưới đây.
Dù làm theo cách ủ rượu lâu năm tại nhà nào, việc mấu chốt trong quá trình ngâm rượu đó là giữ được rượu ngấu trong môi trường lý tưởng. Tức các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, môi trường phải giữ ở mức ổn định. Có như vậy rượu mới ngấu ngon và phân giải được các chất độc không tốt.
Việt Nam ta có khí hậu mang tính nhiệt đới gió mùa ẩm rất thất thường. Khi tự ủ rượu tại nhà, rượu thường không đạt được chất lượng tốt nhất. Tuy nhiên, từ rất lâu, người Việt ta đã biết cách hạ thổ rượu - một biện pháp đơn giản nhưng lại tối ưu giữ được rượu đạt tiêu chuẩn trong môi trường tự nhiên.
Ngoài ra, còn nhiều phương pháp khác như hạ thủy, ủ dưới cát hoặc xây bể ủ riêng. Dù làm theo cách nào, mục đích cuối cùng vẫn là giữ được nhiệt độ môi trường lý tưởng và ổn định.
Chất liệu hũ đựng rượu cũng là yếu tố quan trọng nhiều người không để ý. Khi ủ rượu lâu năm, chất lượng bình ngâm phải lành tính. Tuyệt đối không dùng bình thủy tinh, inox hay bình nhựa để ngâm rượu trong thời gian dài. Cách ủ rượu lâu năm bằng các dụng cụ này dễ gây biến tính vật chất, tích tụ chất độc hại không tốt cho sức khỏe.
- Đầu tiên, rượu ngâm phải được ngâm trong chum sành. Chum sành không tráng men giữ được các lỗ khổng khí nhỏ li ti trong thành chum. Ủ càng lâu, rượu càng êm nhờ thẩm thấu được andehit.
- Lựa chọn đất hạ thổ rượu: Chọn chỗ đất cao, khô ráo, ánh nắng vừa đủ, không khí thoáng đãng, không nên hạ thổ những nơi đất trũng.
- Đào một chiếc hố sâu cao hơn chiều cao của chum, sao cho khi đặt chum rượu xuống, miệng chum cách mặt đất khoảng một gang tay.
- Kê 1-2 viên gạch xuống hố để tạo mặt phẳng cố định chỗ đứng cho chum. Sau đó phủ đất lên kín cả chum. Bạn có thể đánh dấu chỗ ngâm rượu bằng nhiều cách khác nhau.
Ngoài cách hạ thổ kín chum rượu trên, bạn có thể đặt theo kiểu “ba nổi bảy chìm”, tức chỉ lấp đất đến phần vai chum. Từ vai trở lên chum sẽ hở trên mặt đất.
Với cách ủ rượu lâu năm bằng phương pháp hạ thổ này, bạn có thể ủ rượu lên tới hàng chục năm. Ngâm càng lâu, rượu càng được hấp thu được nguồn địa nhiệt tự nhiên, vị càng hảo hạng.
Lời khuyên của nhiều chuyên gia và cũng được ông cha ta áp dụng hàng trăm năm nay, đó là ngâm ủ rượu trong chum sành Bát Tràng. Chum sành tốt có tác dụng thẩm thấu andehit độc hại có trong rượu. Chất liệu lại an toàn cho sức khỏe.
Sản phẩm chum Bát Tràng do được làm từ đất sét cao lanh tuyển chọn kỹ lưỡng và được nung khử ở nhiệt độ cao nên cho ra các sản phẩm có xương gốm cứng chắc. Chum sành sứ có thể chịu được va đập hoặc tác động mạnh, nếu bị rơi hay bị đập vỡ, chum gốm sứ có thể dùng tới hàng trăm năm. Đặc biệt, thành của sản phẩm rất dày dặn tránh việc rượu bị rò rỉ ra ngoài.
Quá trình ngâm rượu (ủ rượu) thực chất là quá trình phân hóa tự làm mềm cho các phân tử rượu, loại bỏ các tạp chất để làm cho rượu ngon êm hơn và an toàn cho sức khỏe người uống. Các độc tố trong rượu như Andehit.. sẽ tự thẩm thấu qua thành chum sành trong quá trình ngâm rượu giúp làm mềm rượu. Đặc tính này không có trong các chum sứ, bình thủy tình hay can nhựa... Ngâm rượu bằng chum sành cũng giúp rượu ngấu nhanh hơn so với các vật chứa đựng khác.
Chum sành đựng rượu Bát Tràng được nung chín ở nhiệt độ cao, đồng thời loại bỏ được hết tạp chất độc hại như chì, cadimi... nên rất an toàn cho người sử dụng. Hơn nữa, đặc tính của chum sành có thể loại bỏ được độc tố gây hại trong rượu, còn các loại đồ chứa đựng như can nhựa, thủy tinh thì không có. Trái lại, nếu đựng rượu bằng can nhựa trong thời gian lâu sẽ rất không an toàn.
Hoa văn trên sản phẩm được làm hoàn toàn thủ công từ đôi bàn tay tài hoa của các nghệ nhân. Chúng được khắc chìm, khắc nổi hay hay vẽ lên với đường nét rất uyển chuyển và sinh động. Chum sành ngâm rượu Bát Tràng không chỉ có tác dụng làm đồ chứa đựng mà còn là vật trang trí giúp tôn lên vẻ đẹp phong thủy trong nhà.
Bề mặt chum sành nhẵn bóng do được chau chuốt kỹ lưỡng nên rất dễ vệ sinh. Các họa tiết khắc nổi trên bề mặt sản phẩm cũng rất dễ cọ rửa lau chùi nên bạn yên tâm nhé. Ngoài ra, chum sành hạn chế bị bám bẩn ố hơn các đồ chứa đựng khác như nhựa hay thủy tinh, bạn vẫn có thể cọ rửa dễ dàng.
Chum sành ngâm rượu Bát Tràng giá rẻ hay cao cấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước to hay nhỏ, họa tiết cầu kỳ, loại men tráng…vì thế các sản phẩm đều có giá khác nhau phù hợp với hầu bao của từng người.
