Theo nghiên cứu, người Việt Nam có tỉ lệ bị nhiễm chì cao trong cơ thể. Nguyên nhân của việc này bên cạnh việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo, không khí bị ô nhiễm, thì phần lớn là là do ảnh hưởng từ việc ăn uống hàng ngày như thực phẩm không đảm bảo, đặc biệt là các vật dụng chứa đồ ăn bị nhiễm chì như bát đĩa,…
Hiện nay trên thị trường, bát đĩa được bày bán la liệt, trong đó có cả những sản phẩm bát đĩa không rõ nguồn gốc và chất lượng kém. Những sản phẩm bát đĩa kém chất lượng do chạy theo lợi nhuận nên các nhà sản xuất đã cắt giảm thời gian nung, nhiệt độ nung, dẫn đến hàm lượng chì và các chất độc hại không được loại bỏ hết.
Khi sử dụng những sản phẩm bát đĩa bị nhiễm chì để đựng thức ăn, đặc biệt là thức ăn nóng, thì hàm lượng chì sẽ nhanh chóng giải phóng, phôi nhiễm vào trong thức ăn và đi vào trong cơ thể con người gây nhiễm độc cho cơ thể.
Theo các chuyên gia về sức khỏe, chì nếu tích tụ trong cơ thể có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như mất máu, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, xương, thận, tủy, … lâu dài có thể dẫn tới tử vong.
- Trẻ em nhiễm chì có thể có thể bị ảnh hưởng ở hệ thống thần kinh trung ương, ngoại vi, khuyết tật, chậm lớn, suy giảm thính giác và chức năng tế bào huyết học. Trẻ lớn lên có thể gặp các vấn đề về hành vi học tập, IQ thấp…
- Đối với phụ nữ mang thai, chì tích tụ trong cơ thể cạnh tranh với canxi trong xương. Nó có thể vượt qua hàng rào nhau thai, phơi nhiễm vào đứa bé. Hậu quả xảy ra là thai nhi giảm tăng trưởng và bà mẹ có nguy cơ sinh non.
Ngoài ra, ở người trưởng thành nếu tiếp xúc với chì lâu dài cũng có thể tác dụng lên hệ tim mạch như tăng huyết áp, suy giảm đến chức năng thận hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Qua đó có thể thấy, sử dụng bát đĩa khi bị nhiễm chì sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe của người sử dụng. Tuy nhiên, để trục lợi nên nhiều người vẫn bất chấp mà buôn bán ra thị trường các sản phẩm bát đĩa bị nhiễm chì cực nặng, gây khó khăn và hoang mang cho người sử dụng.
* Cách thực hiện:
Ngâm sản phẩm gốm sứ vào dung dịch dấm ăn trong khoảng 15 - 30 phút
Do dấm ăn có tính axit cao, bạn hãy quan sát sự thay đổi màu sắc của dung dịch và sản phẩm
* Ưu điểm và nhược điểm:
Ưu điểm: Nếu sản phẩm trắng ra, dung dịch đổi màu có thể xác định đó là gốm sứ nhiễm chì
Nhược điểm: Cách này có thể không phản ánh đầy đủ tình trạng nhiễm chì và không thích hợp cho mọi loại gốm sứ. Có thể làm hỏng lớp tráng men của sản phẩm gốm sứ.
* Cách thực hiện:
Đổ một ít nước vào chỗ không tráng men của bát, cốc, đĩa (có thể là phần đế). Nếu thấy bát, đĩa hay cốc đó hút nước nhanh tức là xương bát nung không đủ nhiệt. Với các loại đồ gốm sứ tráng men thủ công nếu nung ở nhiệt độ thấp cũng có thể gây nhiễm độc chì cho người dùng. Vì thông thường, gốm phải nung ở nhiệt độ từ 1200 đến 1.500°C. Nhưng nếu pha thêm chì chỉ cần nung ở 800 - 1100°C đã được một lô thành phẩm.
Đó là nguyên nhân những sản phẩm nung thủ công càng rẻ tiền thì quy trình càng không chuẩn, thậm chí bị cắt giảm để tiết kiệm thời gian, chi phí nên càng độc. Những sản phẩm độc hại này càng thôi nhiễm chì cao nếu đựng đồ ăn nóng, chua, nước hoa quả... bởi ở nhiệt độ cao, có axít, kiềm muối sẽ làm chì nhanh chóng giải phóng, nhiễm vào thức ăn và gây độc cho cơ thể.
Nếu bát không hút nước là bát tốt.
* Ưu điểm và nhược điểm:
Ưu điểm: Thấy rõ được tốc độ hút nước, thể hiện chất lượng và độ chân thực của sản phẩm.
Nhược điểm: Không phản ảnh trực tiếp về việc nhiễm chì và phụ thuộc vào từng loại gốm cụ thể
* Cách thực hiện:
Gõ vào sản phẩm và nghe tiếng vang. Sản phẩm gốm sứ chất lượng sẽ kêu coong coong, sản phẩm pha chì chất lượng thấp sẽ có tiếng đục và nhỏ hơn.
* Ưu điểm và nhược điểm:
Ưu điểm: Đơn giản và nhanh chóng, có thể dễ dàng nhận biết độ chất lượng của gốm sứ.
Hạn chế: Chỉ xác định được một khía cạnh của chất lượng gốm sứ, không liên quan trực tiếp đến nhiễm chì
* Cách thực hiện:
Chuẩn bị một bộ Test Kit kiểm tra chì dành cho gốm sứ
Thực hiện theo hướng dẫn của Test Kit để kiểm tra lượng chì trong gốm sứ
Kết quả từ Test Kit sẽ cung cấp thông tin chi tiết về mức độ chì trong sản phẩm
* Ưu điểm và nhược điểm:
Ưu điểm: Kết quả chính xác, trực quan hơn các phương pháp chỉ dựa vào quan sát thông thường
Nhược điểm: Tốn nhiều chi phí hơn, cần thực hiện quá trình kiểm tra cẩn thận để kết quả chính xác nhất
Men sứ có màu sắc đồng đều và tự nhiên thể hiện một sản phẩm có chất lượng tốt. Nếu sản phẩm bị biến đổi màu, lớp men bị bong tróc hoặc có vết nứt lớn sản phẩm có thể bị pha trộn nhiều tạp chất độc hại trong quá trình sản xuất, làm chất lượng sản phẩm kém. Các sản phẩm giá rẻ, thường được nhập từ Trung Quốc thường được pha thêm chì để tiết kiệm chi phí nung. Do đó, sản phẩm sản xuất ra mẫu mã tuy bắt mắt nhưng chất lượng sản phẩm kém, nhiễm hàm lượng chì cao.
Một số sản phẩm gốm sứ được tráng men để tránh thấm nước và tạo độ bóng. Những món ăn có độ axit cao như cà chua, dưa muối... cần phải hạn chế nấu nướng, ngâm trong các nồi, hũ gốm sứ có tráng men. Các chất độc hại trong lớp men có thể hòa tan vào thức ăn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
Bên cạnh đó, không nên sử dụng đồ gốm sứ trong lò vi sóng. Khi sử dụng trong lò vi sóng, nhiệt độ cao có thể khiến chì nhiễm vào thức ăn, gây ngộ độc chì. Ngoài ra, một số sản phẩm gốm sứ có thể chứa kim loại hoặc các thành phần khác có phản ứng với sóng lò vi sóng dễ dẫn đến hiện cháy nổ.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm gốm sứ, với mẫu mã và chất lượng đa dạng. Bên cạnh những sản phẩm gốm sứ cao cấp, đảm bảo về mặt thẩm mỹ cũng như an toàn chất lượng còn các mặt hàng kém chất lượng trôi nổi trên thị trường. Vì vậy, khi lựa chọn các sản phẩm gốm sứ để sử dụng, nên chọn những thương hiệu uy tín, rõ ràng về quy trình sản xuất và sản phẩm được kiểm tra tỉ mỉ, khắt khe trước khi đưa tới tay khách hàng. Khi lựa chọn các sản phẩm gốm sứ cao cấp, bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt về cách trang trí hoa văn, màu sắc, kiểu dáng. Các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng cao cấp có màu sắc tự nhiên, không lòe loẹt, hoa văn được khắc chạm trang trí cẩn thận, tinh tế; kiểu dáng cân đối và bề mặt gốm mịn màng. Lựa chọn các sản phẩm gốm sứ uy tín, bạn không chỉ được trải nghiệm sản phẩm ấn tượng về mặt thẩm mỹ mà còn đảm bảo về mặt chất lượng, tạo cảm giác yên tâm khi sử dụng sản phẩm.
Hy vọng những chia sẻ trên đây có thể giúp các bạn nhận biết được các sản phẩm gốm sứ không an toàn, kém chất lượng và cẩn thận hơn khi lựa chọn những đồ dùng gốm sứ, tránh lựa chọn nhầm những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng giả ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe những người thân yêu của bạn.
