[Giải mã] ý nghĩa họa tiết Trống Đồng Đông Sơn trên sản phẩm Gốm Sứ

1. Nguồn gốc trống đồng Đông Sơn

Ngày nay, ở đất nước Việt Nam ta vẫn còn lưu trữ rất nhiều chiếc trống đồng từ xưa. Những chiếc trống đồng được tìm thấy đến hiện tại hầy hết đều giống nhau về hình dáng, điểm khác biệt của chúng nằm ở những họa tiết ở những hoa văn trên trống. 

Sau quá trình tìm kiếm và thu thập thì các nhà khảo cổ học nước nhà đã thống nhất gọi chung những mẫu trống được tìm thấy gọi là trống đồng Đông Sơn. Trống đồng Đông Sơn được cho là xuất hiện từ thời kỳ Hùng Vương, vào những khoảng thế kỷ VI và thế kỷ VII TCN tại miền Bắc của nước ta. 

Trống đồng có rất nhiều loại với kích thước đa dạng khác nhau đường kính có thể lên tới 90cm cao 60cm và nặng khoảng 100kg. Theo sử sách ghi lại, người xưa thường sử dụng trống đồng để làm tín hiệu báo hiệu ra quân. Hay trống đồng cũng được sử dụng như 1 loại nhạc cụ, thường kết hợp với dàn nhạc trong các vương triều phong kiến (theo sách “Cương mục”) hoặc trong quân đội. 

Những chiếc trống đồng còn được xem là biểu tượng quyền lực của các vị vua thời đó. Đôi khi, trống đồng còn là phần thưởng dành cho những tù trưởng dân tộc thiểu số để thể hiện uy quyền của nhà nước trước những vùng tự trị.

2. Ý nghĩa họa tiết Trống Đồng Đông Sơn trên sản phẩm Gốm Sứ

Ngày nay hình ảnh trống đồng Đông Sơn thường xuất hiện trên các sản phẩm gốm sứ như Chum, vò, nậm rượu...gốm sứ Bát Tràng. 

Họa tiết hoa văn trống đồng Đông Sơn có nhiều loại vô cùng đa dạng và phong phú đó là những ngôi sao, chim lạc, các biểu tượng nhạc cụ, các loại trang phục cổ xưa, hình ảnh nhà sàn dân tộc, các hoạt động đời sống con người như múa, đánh trống,…Những hoạt tiết này không đơn giản là các hình ảnh để trang trí mà còn có ý nghĩa sâu sắc về văn hoá, truyền thống và niềm tự hào dân tộc.

* Hình ảnh ngôi sao lớn ở trung tâm

Hình ngôi sao trung tâm (8 đến 14 cánh) chính là biểu tượng đẹp nhất: Đây chính là đại diện cho hình ảnh tối cao trong thiên nhiên đó là mặt trời. Người xưa quan niệm mặt trời cung cấp năng lượng và ánh sáng cho họ nên họ tôn sùng và biết ơn.

Ngoài ra hình ảnh ngôi sao chính là bức thiên đồ cho phép xác định được các ngày tiết trong năm. Đó là loại lịch ngày âm , kết hợp chu kỳ mặt trăng và mặt trời, bắt nguồn từ văn hóa Bách Việt, mang đậm nét văn hóa nông nghiệp lúa nước ở phương Nam. Số lượng của các tia, chim bay, hươu, thuyền hầu hết là số chẳn, biểu hiện cư dân thời bấy giờ biết đo đếm. Số tia 12 chiếm đa số liên quan đến số tháng trong năm.